دکتر سید محمود ابراهیمی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله و مجری این طرح روزشنبه به  ایرنا گفت: فن آوری این واکسن کاملاً بومی است. بطوری که برای اولین بار ایران در دنیا به عنوان صاحب یک سبک جدید در ساخت واکسن نوترکیب آنفلوانزا در کنار کشورهای پیشرفته مطرح شده و دانشمندان بین المللی نیز ورود جمهوری اسلامی به فاز یک انسانی در این سبک جدید را به رسمیت شناخته اند.

وی ادامه داد: هر گونه موفقیت در زمینه ساخت واکسن آنفلونزای نوترکیب وسیع الطیف یک نوع موفقیت استراتژیک برای کشور جمهوری اسلامی ایران در عرصه های علمی بین المللی قلمداد می شود. بطوری که ساخت هر مرحله آن به تائید دانشمندان بین المللی نیز رسیده است که البته به دلیل داده های محرمانه آن، از انتشار جزییات ساخت این واکسن صرف نظر کرده ایم.

این محقق یادآور شد روش قدیمی ساخت واکسن آنفلوانزا که بر اساس تخم مرغ بود، به 40 سال قبل بر می گردد و در جهت ریشه کنی آنفلوانزا یا کنترل آن اصلاٌ موفق نبوده و از این رو به تازگی سازمان بهداشت جهانی WHO یا غرب فرمول آن را آشکار ساخته و تحت اختیار کشورهای جهان سوم قرار داده است.

به گفته وی دانشمندان غربی نیز از هشت سال قبل مسیری بهتر و مطمئن تر در زمینه ساخت واکسن آنفلوانزای وسیع الطیف که همان مطالعه بر روی بخش ثابت آنفلوانزا که M2e باشد، پی گرفته اند که فاز 2 انسانی آن را نیز با موفقیت به اتمام رسانده اند.

ابراهیمی گفت: دو شرکت معتبر واکسن سازی آمریکا (Acambis sanofi Pasteur) با استراتژی فیوژن پروتئین M2e-HBc و شرکت Vaxinnate آمریکا با استراتژی M2e-Flagellin در دنیا پیش قدم بوده و فاز یک و دو انسانی را با موفقیت پشت سر گذاشته اند.

وی ادامه داد: از این رو دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله تهران نیز با توجه به اهمیت تحقیقات در زمینه ویروس آنفلونزا، از این امر خطیر تحقیقاتی عقب نمانده و پا به پای آن دو شرکت با طراحی و دستکاری ژنی سیستم پروکاریوتی (باکتری) و هدایت باکتریها به تولید فیوژن پروتئین 4XM2e-HSP70c که گزینه ای بسیار قوی در ساخت این نوع واکسنها بود، قدم های محکمی بر اساس علوم نوین دنیا برداشته است .

این پژوهشگر اظهار داشت: ساخت این نوع واکسن در سیستم پروکاریوتی (باکتری) است و با ویروس آنفلوانزا سرو کار ندارد و فوق العاده نسبت به واکسنهای رایج آنفلونزا که به کمک ویروس در تخم مرغ حاصل می شود، مقرون به صرفه تر است.

ابراهیمی اظهار داشت: فیوژن پروتئین حاصله از یک لیتر محیط کشت باکتری که در مجموع حدود 10هزار ریال هزینه دارد، علاوه به این که با پروتئین حاصله از حدود 5000 تخم مرغ برابری می کند، این فیوژن پروتئین نوترکیب، کاراتر و وسیع الطیف تر است.

وی بی نیازی به کارشناسان خبره، وسایل آزمایشگاهی پیشرفته و فضای آزمایشگاهی وسیع را از جمله نکات مثبت و قابل توجه این شیوه تولید واکسن عنوان کرد و گفت: در این شیوه، برخلاف استفاده از تخم مرغ، ضایعات و مشکل دفع مواد بیولوژیکی چندانی نیز وجود ندارد؛ از این رو با چند فرمانتور می توان برای صادرات آن برنامه ریزی کرد.

به اعقتاد وی فیوژن پروتئین نوترکیب حاصله از باکتری بر خلاف پروتئین حاصله از تخم مرغ که برای بعضی افراد به خاطر ' آلبومین' حساسیت زاست، مشکل عوارض جانبی ندارد. از طرفی مشکل رایج مایکوپلاسمائی نیز مرتفع می شود، چون مایکوپلاسماها مشکل رده های پرسلولی است، نه باکتریها.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله بیان داشت: نمونه آزمایشگاهی واکسن نوترکیب ارسالی، می تواند تمام سویه های ویروس آنفلونزای تیپ A (انسانی و مرغی - پاندمیک و اپیدمیک) و حتی سویه های جدید از این گروه را پوشش دهد.

به گفته وی مهمترین اثر این واکسن مهار تکثیر ویروس، خنثی سازی ویروس و از بین بردن سلولهای آلوده به ویروس است.

ابراهیمی با اشاره به این که جنبه درمانی این واکسن در افراد مسن یا بیماران که ضعف ایمنی دارند نیز پیشنهاد می شود، بیان داشت: پادزهر این واکسن مثل داروهای آمانتادین و ریمانتادین با مهار کردن کانالهای یونی از تکثیر ویروس در بدن میزبان ممانعت می کند.

به گفته ابراهیمی واکسن مورد نظر با وجود تحریک سیستم ایمنی ذاتی به بهترین نحو، سیستم ایمنی اکتسابی را نیز در مسیر تحریک کردن بهتر سیستم ایمنی سلولی و در جهت حذف پارتیکل ویروس و نیز سلولهای عفونی پیش می برد و از فشار ایمنی که خود عامل پاندمی های غیر مترقبه است، می کاهد. ولی واکسن های رایج آنفلونزا صرفاً جنبه خنثی کنندگی دارد و با تغییر ویروس آن واکسن نیز ناکارآمد می شود.

به گفته وی دانشمندان ایرانی دو مقاله کاملاً تحلیلی در دو نشریه معتبر را که رتبه اول علمی در مورد تحقیقات ویروس شناسی دارند، با عنوان ویروس شناسی Virology و تحقیقات ویروس Virus Research منتشر کرده و پا به پای آن دو شرکت آمریکایی مذکور اعلام حضور بین المللی کرده اند.

وی تاکید کرد خبر حضور علمی خود و اشراف بر این فن آوری نوین در ساخت واکسن به صاحب نظران علمی بین المللی و سازمان بهداشت جهانی گزارش شده است.

ابراهیمی گفت: نشریه ویرولوژی که این مقاله در آن منتشر شده است، فقط فعالیت های تحقیقی -تحلیلی را که نو و تاثیر گذار برعلوم دنیاست، انتشار می دهد. این نشریه زیر نظر دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی رده اول دنیا مثل هاروارد، استانفورد، تگزاس و دانشگاه های معتبر قرار دارد و بدون تردید این نخستین مقاله تحلیلی ایران در زمینه ویروس شناسی بود که دستاورد نو و موثر خودش را به صورت تحلیل به روز به رخ واکسن های وارداتی کشاند.

در این تحقیق محققان دانشگاه بقیه الله توانستند برای اولین بار واکسن های وارداتی از شرکت های مختلف را در موش های آزمایشگاهی در مقایسه با واکسن نوترکیب وسیع الطیف 4xM2e.HSP70c مورد ارزیابی قرار دهند که نتایج حاصله نشان داد که موش های ایمن شده با واکسن نوترکیب وسیع الطیف، صد در صد میزان محافظتی در برابر دوز بسیار کشنده از همه ویروس های انسانی (H1N1) و (H3N2) و مرغی (H9N2) موجود در ایران نشان دادند، این در صورتی است که گروه هایی از موش که با واکسن های وارداتی ایمن شده بودند، حداکثر 33 درصد میزان محافظتی در برابر ویروس های موجود در ایران نشان دادند.